Stemmen met een volmacht

Je kan als kiezer in bepaalde omstandigheden een volmacht geven. Daarvoor is een volmachtformulier en een bijhorend attest vereist. De volmachtkrijger moet die documenten op de verkiezingsdag meebrengen naar het stembureau. Om misbruik van volmachten te voorkomen, wordt een lijst opgesteld van de kiezers die een volmacht hebben uitgeoefend. Het ronselen van volmachten is strafbaar.

Redenen voor volmacht

Als kiezer ben je niet verplicht om een volmacht te geven als je, om eender welke reden, niet naar het stemlokaal kunnen gaan om te stemmen. Je bent ook niet verplicht om attesten of bewijsstukken in te dienen als je niet gaat stemmen en je hoeft ook geen volmacht te geven.

Je kan alleen een volmacht geven als je niet zelf naar het stemlokaal kan gaan omwille van een van onderstaande redenen, die je moet aantonen met het bijhorende attest.

  • Je bent omwille van medische redenen niet in staat om naar het stembureau te gaan of er naartoe gevoerd te worden. Je voegt als kiezer dan een medisch attest bij de volmacht. Een arts die zelf kandidaat is, mag geen attest geven.
  • Je bent om beroeps- of dienstredenen in het buitenland. Je voegt dan bij de volmacht een attest van de werkgever met de bevestiging dat je op de datum van de verkiezingen om beroeps- of dienstredenen niet kan gaan stemmen. Ook de leden van jouw gezin of het gevolg  die met jou in het buitenland verblijven, kunnen op basis van dat attest een volmacht geven.
  • Je bent in België, maar moet op de dag van de verkiezingen werken. Je voegt dan bij de volmacht een attest van de werkgever met de bevestiging dat je op de datum van de verkiezingen om beroeps- of dienstredenen niet kan gaan stemmen.
  • Je oefent het beroep van schipper, marktkramer of kermisreiziger uit. Je voegt dan bij de volmacht een attest waaruit de uitoefening van het beroep blijkt. De burgemeester van de gemeente waar je in het bevolkingsregister bent ingeschreven levert het attest (formulier A96b) af. Ook de leden van jouw gezin die met jou samenwonen, kunnen op basis van dat attest een volmacht geven.
  • Je verkeert ten gevolge van een rechterlijke maatregel in een toestand van vrijheidsbeneming. Je voegt dan bij de volmacht een attest van de directie van de inrichting waar je jou bevindt.
  • Je kan niet naar het stemlokaal gaan om redenen in verband met jouw geloofsovertuiging. Je voegt dan bij de volmacht een attest van de religieuze overheid met de bevestiging dat je op datum van de verkieziengen niet kan gaan stemmen.
  • Je bent student en kan om studieredenen niet naar het stemlokaal gaan. Je voegt dan bij de volmacht een attest van de directie van de instelling waar hij studeert.
  • Je verblijft tijdelijk in het buitenland om andere redenen dan hierboven vermeld. Je voegt dan bij de volmacht een attest van de burgemeester of van zijn gevolmachtigde waarmee deze de onmogelijkheid om op de datum van de verkiezeingen naar het stemlokaal te gaan, vaststelt. Je vraagt dat attest (formulier A96a) aan bij de burgemeester uiterlijk op 12 oktober 2024 (voor de lokale verkiezingen) en voegt bij zijn aanvraag de nodige bewijsstukken. Deze bewijsstukken kunnen bijvoorbeeld zijn: een reservatie bij een reisbureau, een kopie van een hotelvoucher, een kopie van een vliegtuigticket, een bewijs van boeking of een reservatie van een hotel of kampplaats via internet etc.

Voorwaarden

Als je als kiezer die niet zelf gaat stemmen, dan ben je de volmachtgever. De kiezer die gaat stemmen in de plaats van de volmachtgever, is de volmachtkrijger.

Een volmacht geldt voor alle verkiezingen waarvoor de volmachtgever uitgenodigd is. De volmachtkrijger moet dus stemrecht hebben voor minstens dezelfde verkiezingen als die waarvoor de volmachtgever stemrecht heeft.

De volmachtkrijger mag slechts 1 volmacht aanvaarden.

Er zijn 2 documenten nodig om een volmacht te geven:

  • het volmachtformulier A95 waarmee de volmachtgever een volmacht geeft aan de volmachtkrijger. Beide personen moeten het volmachtformulier ondertekenen.
  • een attest dat bewijst dat de volmachtgever niet zelf naar het stemlokaal kan gaan. Welk attest dat is, hangt af van de reden waarom de kiezer een volmacht geeft. Dat attest moet bij het volmachtformulier gevoegd worden.

Procedure

  1. Op de verkiezingsdag brengt de volmachtkrijger de volgende documenten mee naar het stembureau waar de volmachtgever moet stemmen:
    • het ingevulde en ondertekende volmachtformulier A95
    • de eigen identiteitskaart
    • de eigen uitnodigingsbrief
    • de uitnodigingsbrief van de volmachtgever
    • het attest dat bewijst dat de volmachtgever niet zelf kan gaan stemmen.
  2. De volmachtkrijger geeft het volmachtformulier en het attest af aan de voorzitter van het het stembureau
  3. De volmachtkrijger kan de stem uitbrengen in de plaats van de volmachtgever.
  4. Het stembureau brengt de volgende zaken aan:
    • een datumstempel op de uitnodigingsbrief van de volmachtgever
    • de vermelding ‘heeft volmacht gekregen’ op de uitnodigingsbrief van de volmachtkrijger.

Wat meebrengen

De volmachtkrijger toont aan de voorzitter van het stembureau de volgende documenten:

  • het door jou ingevulde volmachtformulier;
  • het attest of bewijs van jouw afwezigheid;
  • zijn eigen identiteitskaart;
  • jouw oproepingsbrief;
  • zijn eigen oproepingsbrief.

De volmachtkrijger vindt de locatie van jouw stembureau op jouw oproepingsbrief.

Regelgeving

Op het ronselen van volmachten staat een gevangenisstraf (van 8 dagen tot een maand) en/of een geldboete.