We staan hier halverwege de Korte Zeedijk. Dan moet de zee hier vroeger vlakbij geweest zijn. We herinneren ons nog van bij de start van onze wandeling dat het aloude Sint-Nicolaas-in-Vaerne, samen met de priorij Elmare, in 1375 tijdens een geweldige storm door de zee werd verzwolgen. Dat moet hier dus ergens vlakbij zijn geweest. En inderdaad, Elmare lag maar een boogscheut hier vandaan. Je keert gewoon via de Korte Zeedijk terug, steekt Goedleven over en hop, je staat midden in de vroegere abdij. Voor het verdronken dorp Sint-Nicolaas moet je al wat verder schieten, maar je hoeft er echt geen Robin Hood voor te zijn. Check het plannetje maar.
Het wapenschild van Waterland
Op de foto vinden we het wapenschild van Waterland. En hou je vast, want dit wordt geen gewoon verhaal over een schild. Naast het verhaal van het verdronken dorp krijg je er ook nog een cocktail bij van mislukte havendromen én een polderplan dat eindigde met drie sleutels die blinken op ons schild.
Volgens het officiële boek van de Gemeentewapens – je weet wel, zo’n droge pil waar geen normaal mens vrijwillig door bladert – is ons schild van keel met twee balken van lazuur beladen met eene de helft minder breede balk van zilver en vergezeld van drie gerangschikte sleutels van hetzelde den sleutenbaard bovenwaert. Ja, sleutenbaard, geen typefout.
Maar goed, waar komen die sleutels eigenlijk vandaan? Het antwoord lijkt simpel: zowel het dorp als de priorij werden ooit uit de moerassen getrokken door de machtige Sint-Pietersabdij van Gent. En laat die abdij nu net dezelfde drie sleutels in haar wapenschild hebben. Logisch toch dat Waterland die sleutels overneemt? Case closed. Of toch niet helemaal?
Niet dus. Het echte verhaal begint met Hiëronymus Lauwerijn, een Brugse visionair met grootse plannen en een flinke scheut grootheidswaanzin. Toen de haven van Brugge dichtslibde, droomde Hiëronymus van een splinternieuwe havenstad die minstens de gelijke zou worden van Antwerpen. Dat zou dan Watervliet zijn. Groot plan, maar het mislukte compleet.
Dus richtte onze Hiëronymus zijn blik maar naar het westen. Hij klopte aan bij zijn baas, Filips de Schone, en vroeg toestemming om drie nieuwe polders droog te leggen. Het nieuwe land zou een heerlijkheid vormen, afhankelijk van Watervliet, die hij als bruidsschat wou meegeven aan zijn dochter Babette. En omdat het land uit het water getrokken werd, kreeg het logischerwijs de naam Waterland. Maar ook dat plan ging de mist in: Babette stierf jong en Hiëronymus zelf blies onverwacht vroeg zijn kaars uit. Zoon Mathias Lauwerijn mocht de zaak afwerken. Zo ontstonden de Hiëronymuspolder Oudland, de Hiëronymuspolder Nieuwland en, ter ere van de overleden Hiëronymus, de Oudemanspolder.
En die sleutels? Simpel: Babette zou van elke polder een sleutel krijgen. Voilà daar heb je de drie sleutels op ons wapenschild. Geen eerbetoon aan een abdij, geen diepzinnige, religieuze symboliek, gewoon een half mislukte familiegeschiedenis die toevallig op ons schild is beland.