We staan hier aan het begin van de Kerkstraat, het kloppende hart van de gemeente Waterland-Oudeman, den Aeman voor de vrienden.
De kerk van Waterland-Oudeman
Een eindje verder, aan de linkerkant van de straat, vind je de kerk van Waterland-Oudeman. Die kwam er niet zonder slag of stoot. Toen Hiëronymus Lauwerijn, de Oude Man van Watervliet, in de streek rond Waterland-Oudeman polder na polder aan het indijken was, liet hij in de buurt van de Brandkreek een kerk bouwen.
Maar toen brak de Tachtigjarige Oorlog uit, de opstand van de Hollanders tegen de Spanjaarden. Een bitse strijd volgde en Waterland-Oudeman lag aan het front. Onze kerk moest er aan geloven en werd door de geuzen vakkundig met de grond gelijk gemaakt. De bevolking van het Belgische (toen nog Spaanse) Waterland ging noodgedwongen naar de kerk in Sint-Margriete.
Daar waren ze zelf niet zo blij mee en dus werd er tussen 1670 en 1672 werk gemaakt van een nieuwe kerk. Die kreeg een veiliger plek, aan de rand van de Hiëronymuspolder, langs wat toen de Hiëronymuspolderdijk was en nu Kerkstraat heet. Eindelijk hadden die van den Aeman weer een eigen kerk. Direct naast de kerk legde pastoor de Maeckere in 1671 de eerste steen van de pastorie. Hij had er wel een rustig plaatsje voor gezocht. Vanuit zijn slaapkamer keek de pastoor uit op het kerkhof. Last van luidruchtige buren had hij niet, tenzij hij wat bijgelovig zou geweest zijn natuurlijk.
Hiëronymuspolderdijk - Kerkstraat
Pas in het begin van de 19de eeuw begon het dorp stilaan te groeien langs diezelfde Hiëronymuspolderdijk. Er kwam een gemeentelijke jongensschool met onderwijzerswoning, waarvan huis nummer 28 nog een restant is. Een eind verderop in de straat, rechtover de parochiezaal waar we onze wandeling hebben aangevat, werd een klooster(ke) met meisjesschool opgericht.
De straat werd al vlug volgebouwd en heel wat van de huizen die je nu ziet, dragen een rijke geschiedenis met zich mee. Bijvoorbeeld nummer 10, waar onze foto hangt, werd gebouwd in de tweede helft van de 19de eeuw. Na Wereldoorlog II werd het tijdelijk gebruikt als gemeentehuis omdat de Duitsers het oorspronkelijke gemeentehuis in puin hadden gelegd. Nummer 22 dateert zelfs al van 1827 wat te zien is aan de jaartalankers onder de dakrand. En dan zwijgen we nog van het prachtig gerenoveerde Huis Van Vooren, gebouwd in 1882, waar tot aan de fusies van 1976 het gemeentehuis gevestigd was.
En waar het in de Kerkstraat vroeger allemaal begon, is dit nog steeds het bruisende centrum van het dorp. Je kunt er op diverse plaatsen logeren (nummers 10, 22, 30 en 34) en in nummer 12 kun je heerlijk tafelen. Wie zei daar dat het in den Aeman maar een doodse bedoening was?